Kopperprent 2021 gepresenteerd

Koppermaandag is altijd op de eerste maandag na Driekoningen (6 januari). Dit jaar is
dat dus op maandag 11 januari. Op die dag hielden de drukkersgilden traditioneel hun
jaarlijkse feestdag. De gildebrieven werden voorgelezen en de privileges, die de leden
van het gilde genoten, werden opgesomd. Vervolgens trokken de gildelieden de stad in
om geld in te zamelen, dat vervolgens werd verbrast. Zo sloten zij de donkere periode
rond de kortste dag af. De naam stamt waarschijnlijk van ‘kopperen’, wat ‘feestvieren’ of
‘smullen’ betekent, ‘kop staat voor ‘beker’.

Toen in de 18e eeuw de gilden werden afgeschaft, bleef de traditie van de feestdag alleen
in stand onder de drukkers. De gezellen van de drukkers drukten als proeve van vak-
bekwaamheid een speciale prent met een heilwens erop, de Kopperprent, die zij op
Koppermaandag aan de meesterdrukkers en de eigenaar van de drukkerij over-
handigden.

In de 19e eeuw werden Koppermaandagprenten aan relaties gestuurd, als
geschenk. In de loop van de 20e eeuw ging het ritueel vrijwel verloren, doordat men in
plaats van Kopperprenten, Kerst- en Nieuwjaarskaarten ging versturen. Na de Tweede
Wereldoorlog werd het gebruik deels weer in ere hersteld. In 1948 gebeurde dat in
Haarlem en in ‘s-Hertogenbosch, Arnhem en Gouda, daarna vanaf 1949 in Drenthe, en
later ook in Noord-Brabant, Zeeland en in Groningen.

Traditie in Etten-Leur
Sinds de oprichting van het Nederlands Drukkerij Museum (1976) is deze eeuwenoude
traditie ook in Etten-Leur nieuw leven ingeblazen. Traditiegetrouw op Koppermaandag
wordt een Kopperprent uitgereikt aan de burgemeester van Etten-Leur door de voor-
zitter van de Stichting Nederlands Drukkerij Museum onder het genot van koffie en
worstenbrood. Een oude traditie, die door verschillende burgemeesters al in stand
gehouden wordt.

De Kopperprent komt eerst een jaar te hangen op de kamer van de Burgemeester en
vervolgens tussen een aantal voorgaande uitgaven van de prent op een speciaal plekje
in het stadhuis.
Ook op deze Koppermaandag was het de bedoeling om het eerste exemplaar van de
Kopperprent te overhandigen aan de burgemeester, mevr. Miranda de Vries. Ook was
het de bedoeling dat de burgemeester de opening verrichte van de Grafische Werkplaats
Etten-Leur, een werkplaats waar ieder terecht kan voor workshops of om zelfstandig te
werken. Beide zijn uitgesteld tot een nader te bepalen datum in het voorjaar, uiteraard
op voorwaarde dat de RIVM-regels dit toestaan

Idee en ontwerp
Het idee en ontwerp van de Kopperprent 2021 is van Joost Klinkenberg en heeft als
thema: de opening van de Grafische Werkplaats Etten-Leur in het voorjaar van 2021.
Joost is als creatief lange tijd werkzaam geweest in de grafische wereld. Onder andere
als handzetter, als grafisch ontwerper, als televisiemaker en als communicatieadviseur.
In 2020 is hij gestart met Letterwerkplaatsjoost in Haarlem, www.letterwerkplaatsjoost.nl
De creatieve ondersteuning bij het ontwerp is van Bart Landman, ontwerper/art
director/adviseur van HSTotaal Communicatie & Design, creatief en kleurrijk
communicatiebureau in Hilversum.

Het ontwerp van deze prent bestaat uit zes woorden, verwijzend naar de workshops, die je
hier kunt volgen: letter - zetten - drukken - boeken - binden - Werkman. De tekst is gezet uit
bijna dertig van de honderd beeldschone lettertypen die in de werkplaats beschikbaar zijn.
En de drukvorm is voor elk van de vier drukgangen 45 graden gekanteld. Het resultaat
toont een verrassend letterfeest, 36 speelse typografische schilderijtjes, heerlijk creatieve
lettertaartjes om van te smullen! Hiermee willen we het plezier laten zien waarmee je in
deze werkplaats aan de slag kunt. Met historische machines, bijzondere materialen,
prachtige letters, de mooiste inktkleuren en met het fijnste papier. Met deze prent willen
we iedereen inspireren en uitnodigen om het allemaal in de werkplaats zelf te komen zien
en te ervaren. Samen met de verhalen én de hulp van de enthousiaste vakmensen, die voor
je klaarstaan!
Welkom in de Grafische Werkplaats Etten-Leur!

De Kopperprent 2021 is tot stand gekomen met letters, materialen en machines van de Grafische Werkplaats Etten-Leur, onderdeel van het Nederlands Drukkerij Museum. En met de grafisch-technische ondersteuning van Frans de Nijs, Cees Jochems en Cees Mathijssen, vrijwilligers van het museum.