Eerste gemotoriseerde vlucht: Gedenknaald en Wright Flyer

In 1909 zou de suikerfabriek in Etten-Leur van Sybrand Heerma van Voss 40 jaar bestaan. De eigenaar, een bekende weldoener “op de Leur”,  wilde dit feit op een bijzondere manier vieren. Geen wielerronde, zoals zo vaak gebeurde, maar iets geheel anders. 

Zo kwam hij op het idee om een vliegtuig in Etten te laten opstijgen. Tot dan had er was er nog nooit een vliegtuig van Nederlandse bodem opgestegen. Er was echter in heel Nederland niemand met een vliegbrevet. In Frankrijk was Wilbur Wright, één van de gebroeders Wright (die op 17 december 1903 de eerste vlucht ter wereld hadden uitgevoerd), in 1908 een vliegschool begonnen. Eén van de leerlingen was de graaf Charles de Lambert, een in Luik wonende Fransman van Russische afkomst. Hij werd bereid gevonden om met zijn Wright Flyer naar Etten te komen om daar een vliegdemonstratie te geven.

De demonstratie zou op zondag 27 juni worden gehouden. Van heinde en ver kwamen de mensen naar de Klappenbergse Heide aan de weg naar Rijsbergen. Er stond die dag echter heel veel wind en het duurde erg lang alvorens de Lambert opsteeg. Veel mensen gingen teleurgesteld weer naar huis.

Wright Flyer
Aan het begin van de avond lukte het de graaf om op te stijgen. Uiteindelijk maakte hij een vlucht die 3.5 minuten duurde en waarbij hij een hoogte van zo’n 15 meter bereikte. Hij legde een afstand van ongeveer 1 kilometer af. Door motorpech moest hij zijn toestel toen aan de grond zetten. Hiermee was de eerste vlucht met een gemotoriseerd vliegtuig in Nederland een feit.

In het Vliegend Museum op het vliegveld Seppe bevindt zich een replica van dit toestel. Op de weg naar Rijsbergen staat een gedenknaald en op de rotonde aan de Roosendaalseweg in Etten-Leur staat een model van deze Wright Flyer op een sokkel.

De Stichting Eerste Gemotoriseerde Vlucht In Nederland (SEGVIN) heeft zich ten doel gesteld om de herinnering aan deze historische vlucht levend te houden.

Het monument
De gedenknaald aan de Rijsbergseweg (Graaf De Lambert Plantsoen) herinnert aan dit bijzondere evenement. De naald is onthuld in 1935 bij de 25-jarige herdenking van de vliegtuigopstijging. In juni 2009 vond de herdenking van 100 jaar luchtvaart in Nederland plaats.

Bekijk hier een video van de Heemkundekring Jan uten Houte over de eerste vlucht.